Limba Turca

Substantivizare (Adlaştırma)

Substantivizarea verbului se poate face prin doua modalitati:

1. indepartand terminatia -k a verbului la infinitiv

Ex:

-uymak = a se adapta, a se supune -> uyma = adaptare, supunere, conformare
-söylemek = a spune, a zice -> söyleme = zicere
-gelmek = a veni -> gelme = venire
-okumak = a citi -> okuma = citire

Exemple:

-Trafik kurallarına uymak gerek.
(Trebuie respectate regulile de circulatie)
-Trafik kurallarına uymamız gerek.
(Trebuie sa respectam regulile de circulatie / E necesara respectarea noastra a regulilor de circulatie; uyma + mız = respectarea noastra)

-Başarılı olmak herkesi mutlu eder.
(Succesul face pe toata lumea fericita)
-Öğrencilerimin başarılı olması beni mutlu eder.
(Succesul elevilor mei ma face fericit)

-Yalan söylemek yanlış bir davranıştır.
(Sa minti este un comportament gresit)
-(Senin) Yalan söylemen hiç hoş değil.
(Nu e deloc placut ca minti; söyleme + n = spunerea ta )

-Ali'nin okuması iyi, ama yazması biraz zayıf.
(Ali citeste bine, dar citeste un pic cam slab / Citirea lui Ali e buna, insa scrierea e un pic slaba; okuma + sı = citirea lui; yazma + sı = scrierea lui)
-Öğrencilerin derse zamanında gelmesi lazım.
(Elevii trebuie sa vina la timp la curs / Venirea la timp a elevilor la curs este necesara; gelme + si = venirea lui)


2. adaugand la radacina verbala terminatiile: -ış, -iş, -uş, -üş

Ex:

-anla + y + ış = anlayış = intelegere (anlamak = a intelege)
-bekle + y + iş = bekleyiş = asteptare (beklemek = a astepta)
-düşün + üş = düşünüş = gandire (düşünmek = a se gandi)
-vur + uş = vuruş = lovire (vurmak = a lovi)
-bak + ış = bakış = privire (bakmak = a privi)
-oku + y + uş = okuyuş = citire (okumak = a citi)
-anlat + ış = anlatış = povestire (anlatmak = a povesti, a relata)

Exemple:

-Senin okuyuşunu beğendim.
(Mi-a placut cum citesti / Mi-a placut citirea ta. Are loc substantivizarea, apoi plasarea sufixului posesiv, iar verbul "beğenmek" cere un acuzativ, deci s-a adaugat sufixul "u" )
-Onun anlatışı ilginç.
(Felul in care povesteste e interesant / Povestirea lui e interesanta; anlatış + ı = relatarea lui)
-Onun bakışları beni rahatsız ediyor.
(Felul in care ma priveste ma deranjeaza / Privirile lui ma deranjeaza; bakış + lar + ı = privirile lui)
-Ders çıkışında buluşalım mı?
(Sa ne intalnim cand iesim de la curs? Sa ne intalnim la iesirea din curs?; çıkış + ı = iesirea lui; çıkış + ı + n + da = la iesirea lui)
-Anlayışın için sana çok teşekkür ederim.
(Iti multumesc pentru intelegere; anlayış + ın = intelegerea ta)
-Senin gülüşün çok hoş.
(Rasul tau e foarte placut; gülüş + ün = rasul tau)


Observam necesitatea sufixelor posesive. Detalii despre sufixul posesiv aveti aici. Astfel se formeaza si unele completive.

Exemple:

-Şu adamı almak çok istiyorum.
(Vreau foarte mult sa iau acest barbat)
-Şu adamı almayı çok istiyorum.
(Vreau foarte mult sa iau acest barbat)
-Seninle konuşmak çok istedim, ama eve çok geç zamanda geldim.
(Am vrut foarte mult sa vorbesc cu tine, dar am ajuns foarte tarziu acasa)
-Seninle konuşmayı çok istedim, ama eve çok geç zamanda geldim.
(Am vrut foarte mult sa vorbesc cu tine, dar am ajuns foarte tarziu acasa / Am vrut foarte mult "vorbirea" cu tine)
-Babam benim doktor olmamı istiyor.
(Tata vrea ca eu sa fiu doctor)
-Ahmet, Ayşe'yle evlenmemeyi düşünüyor.
(Ahmet se gandeste sa nu se casatoreasca cu Ayşe. Verbul "düşünmek" cere acuzativul)
-Ankara'da yaşamaya alıştım.
(M-am obisnuit sa traiesc in Ankara. Verbul "alışmak" cere dativul)
-Bana yalan söylemenden korkuyorum.
(Mi-e frica ca ma minti. Verbul "korkmak" cere ablativul)
-Annem sizinle dışarı çıkmama izin vermiyor.
(Mama nu-mi da voie sa ies cu voi afara. / Nu-mi permite iesirea mea afara. Verbul "izin vermek" cere dativul)
-Öğretmenimiz bizim derse geç girmemize kızıyor.
(Profesorul nostru se supara ca intram tarziu la curs. / Se supara din cauza intrarii noastre tarzie la curs. Verbul "kızmak" cere dativul)
-Yağmurun durmasını bekliyoruz.
(Asteptam sa se opreasca ploaia. / Asteptam oprirea ploii)
-Bu film çok güzel. Sizin de seyretmenizi isterim.
(Acest film este foarte frumos. Vreau sa-l vedeti si voi. / "Vizionarea" voastra o vreau)
-Hava çok güzel. Coçukların bahçede oynamasına izin verelim.
(Vremea este foarte frumoasa. Sa le dam voie copiilor sa se joace in gradina)

Pentru mai multe informatii in limba engleza aici si aici. De asemenea, pentru a va reaminti cazurile click aici.