Araba sürüyor musun?

-Enver, araba sürüyor musun?
-Elbette. Sürücü ehliyetimi sınava girerek üç yıl önce almıştım.
-Ben ancak bir ay önce araba sürmeye başladım.
-Bakalım, nasıl sürüyorsun. Kemeri bağladın mı?
-Tabii.
-Öyle ise, hareket et. Ilk sokak sağa sap. Dikkat et. Semafor kızıl ışık gösteriyor. Tamam. Gidiyoruz! Şurada yaya geçidi var. Çok dikkat et!
-Tek yönlü trafik bölgesi mi?
-Evet. Burada bir semafor var. Arkadan başka bir araba geliyor mu?
-Hayır. Dikkat et, semafor çalışmıyor.
-Tamam. Evimize yetiştik.
-Çok iyi sürüyorsun. Güç değil, öyle mi?
-Güç değil, zaten ben araba sürmeyi çok severim.

Vocabular:

-sürmek = a conduce
-elbette = bineinteles
-sürücü = sofer
-ehliyet = permis
-ancak = de-abia
-kemer = centura
-bağlamak = a atasa, a pune
-öyle ise = öyleyse = o zaman = atunci
-hareket etmek = a se misca
-sağ = drept
-sapmak = a intoarce
-kızıl ışık = culoarea rosie
-yaya = pieton
-geçit = trecere
-yaya geçidi = trecere de pietoni
-tek = unic
-yön = sens
-arka = spate
-yetişmek = a ajunge
-güç = greu
-zaten = de altfel

Pronumele de intarire

Se formeaza cu ajutorul cuvantului "kendi" (insusi) la care se adauga sufixele posesive.

sg.

ps. I: - kendim (eu insumi / insami)
ps. a II-a: - kendin (tu insuti / insati)
ps. a III-a: - kendi (el insusi / insasi)

pl.

ps. I: - kendimiz (noi insine / insene)
ps. a II-a: -kendiniz (voi insiva / inseva)
ps. a III-a: - kendileri (ei insisi / insesi, insele)

Substantivizare (Adlaştırma)

Substantivizarea verbului se poate face prin doua modalitati:

1. indepartand terminatia -k a verbului la infinitiv

Ex:

-uymak = a se adapta, a se supune -> uyma = adaptare, supunere, conformare
-söylemek = a spune, a zice -> söyleme = zicere
-gelmek = a veni -> gelme = venire
-okumak = a citi -> okuma = citire

Exemple:

-Trafik kurallarına uymak gerek.
(Trebuie respectate regulile de circulatie)
-Trafik kurallarına uymamız gerek.
(Trebuie sa respectam regulile de circulatie / E necesara respectarea noastra a regulilor de circulatie; uyma + mız = respectarea noastra)

-Başarılı olmak herkesi mutlu eder.
(Succesul face pe toata lumea fericita)
-Öğrencilerimin başarılı olması beni mutlu eder.
(Succesul elevilor mei ma face fericit)

-Yalan söylemek yanlış bir davranıştır.
(Sa minti este un comportament gresit)
-(Senin) Yalan söylemen hiç hoş değil.
(Nu e deloc placut ca minti; söyleme + n = spunerea ta )

-Ali'nin okuması iyi, ama yazması biraz zayıf.
(Ali citeste bine, dar citeste un pic cam slab / Citirea lui Ali e buna, insa scrierea e un pic slaba; okuma + sı = citirea lui; yazma + sı = scrierea lui)
-Öğrencilerin derse zamanında gelmesi lazım.
(Elevii trebuie sa vina la timp la curs / Venirea la timp a elevilor la curs este necesara; gelme + si = venirea lui)


2. adaugand la radacina verbala terminatiile: -ış, -iş, -uş, -üş

Ex:

-anla + y + ış = anlayış = intelegere (anlamak = a intelege)
-bekle + y + iş = bekleyiş = asteptare (beklemek = a astepta)
-düşün + üş = düşünüş = gandire (düşünmek = a se gandi)
-vur + uş = vuruş = lovire (vurmak = a lovi)
-bak + ış = bakış = privire (bakmak = a privi)
-oku + y + uş = okuyuş = citire (okumak = a citi)
-anlat + ış = anlatış = povestire (anlatmak = a povesti, a relata)

Exemple:

-Senin okuyuşunu beğendim.
(Mi-a placut cum citesti / Mi-a placut citirea ta. Are loc substantivizarea, apoi plasarea sufixului posesiv, iar verbul "beğenmek" cere un acuzativ, deci s-a adaugat sufixul "u" )
-Onun anlatışı ilginç.
(Felul in care povesteste e interesant / Povestirea lui e interesanta; anlatış + ı = relatarea lui)
-Onun bakışları beni rahatsız ediyor.
(Felul in care ma priveste ma deranjeaza / Privirile lui ma deranjeaza; bakış + lar + ı = privirile lui)
-Ders çıkışında buluşalım mı?
(Sa ne intalnim cand iesim de la curs? Sa ne intalnim la iesirea din curs?; çıkış + ı = iesirea lui; çıkış + ı + n + da = la iesirea lui)
-Anlayışın için sana çok teşekkür ederim.
(Iti multumesc pentru intelegere; anlayış + ın = intelegerea ta)
-Senin gülüşün çok hoş.
(Rasul tau e foarte placut; gülüş + ün = rasul tau)


Observam necesitatea sufixelor posesive. Detalii despre sufixul posesiv aveti aici. Astfel se formeaza si unele completive.

Exemple:

-Şu adamı almak çok istiyorum.
(Vreau foarte mult sa iau acest barbat)
-Şu adamı almayı çok istiyorum.
(Vreau foarte mult sa iau acest barbat)
-Seninle konuşmak çok istedim, ama eve çok geç zamanda geldim.
(Am vrut foarte mult sa vorbesc cu tine, dar am ajuns foarte tarziu acasa)
-Seninle konuşmayı çok istedim, ama eve çok geç zamanda geldim.
(Am vrut foarte mult sa vorbesc cu tine, dar am ajuns foarte tarziu acasa / Am vrut foarte mult "vorbirea" cu tine)
-Babam benim doktor olmamı istiyor.
(Tata vrea ca eu sa fiu doctor)
-Ahmet, Ayşe'yle evlenmemeyi düşünüyor.
(Ahmet se gandeste sa nu se casatoreasca cu Ayşe. Verbul "düşünmek" cere acuzativul)
-Ankara'da yaşamaya alıştım.
(M-am obisnuit sa traiesc in Ankara. Verbul "alışmak" cere dativul)
-Bana yalan söylemenden korkuyorum.
(Mi-e frica ca ma minti. Verbul "korkmak" cere ablativul)
-Annem sizinle dışarı çıkmama izin vermiyor.
(Mama nu-mi da voie sa ies cu voi afara. / Nu-mi permite iesirea mea afara. Verbul "izin vermek" cere dativul)
-Öğretmenimiz bizim derse geç girmemize kızıyor.
(Profesorul nostru se supara ca intram tarziu la curs. / Se supara din cauza intrarii noastre tarzie la curs. Verbul "kızmak" cere dativul)
-Yağmurun durmasını bekliyoruz.
(Asteptam sa se opreasca ploaia. / Asteptam oprirea ploii)
-Bu film çok güzel. Sizin de seyretmenizi isterim.
(Acest film este foarte frumos. Vreau sa-l vedeti si voi. / "Vizionarea" voastra o vreau)
-Hava çok güzel. Coçukların bahçede oynamasına izin verelim.
(Vremea este foarte frumoasa. Sa le dam voie copiilor sa se joace in gradina)

Pentru mai multe informatii in limba engleza aici si aici. De asemenea, pentru a va reaminti cazurile click aici.

Geniş Zaman (Prezentul Simplu / Aoristul)

Acest timp corespunde timpului The Simple Present Tense din limba engleza. Indica:
-o actiune regulata, obisnuita (Her gün seni beklerim = Te astept in fiecare zi)
-amabilitate, politete (Bir çay rica ederim - Un ceai, va rog!; Pencereyi kapatır mısınız? = Inchideti geamul, va rog?)
-o actiune desfasurata in viitor (Yarın ofiste buluşuruz = Ne intalnim maine la birou; Gorüşürüz = Ne vedem)

Sufixele sunt:

- r -> atunci cand radacina verbala se termina in vocala: bekle + r = bekler (asteapta)
- er / - ar -> cand radacina verbala e formata dintr-o singura silaba si se termina in consoana: bak + ar = bakar (priveste, are grija)
- ır, - ur, - ir, - ür -> cand radacina verbala contine mai mult de o silaba si se termina in consoana: getir + ir = getirir (aduce)

Exceptii!

-al + ır = alır (ia)
-bil + ir = bilir (stie)
-bul + ur = bulur (gaseste)
-dur + ur = durur (se opreste)
-gel + ir = gelir (vine)
-gör + ür = görür (priveste)
-kal + ır = kalır (ramane)
-ol + ur = olur (este)
-öl + ür = ölür (moare)
-san + ır = sanır (crede)
-var + ır = varır (ajunge)
-ver + ir = verir (da)
-vur + ur = vurur (loveste)
-affet + er = affeder (iarta)

Iar apoi se adauga sufixele verbale personale.

Exemple:

-yazmak = a scrie
Ben yazarım = eu scriu
Sen yazarsın
O yazar
Biz yazarız
Siz yazarsınız
Onlar yazarlar

-Beni de bekleyin, birazdan gelirim.
(Asteptati-ma si pe mine, vin mai tarziu)
-Ilkbaharda doğa canlanır, çiçekler açar, insanlar âşık olur.
(Primavara natura reinvie, florile infloresc, oamenii se indragostesc)
-Ali her hafta kitap okur.
(Ali citeste in fiecare saptamana)
-Her sabah kahvaltıdan önce koşarım.
(In fiecare dimineata, inainte de micul dejun, alerg)


Forma negativa

La persoana I sg. si pl. se adauga sufixul -ma /-me, la celelalte persoane se adauga sufixul - maz / -mez + sufixele verbale personale.

Ex:

-yazmak = a scrie
Ben yazmam = eu nu scriu
Sen yazmazsın
O yazmaz
Biz yazmayız
Siz yazmazsınız
Onlar yazmazlar

-Dans etmeyi bilmem.
(Nu stiu sa dansez)
-Biz derse hiç geç kalmayız.
(Noi nu ramanem deloc pana tarziu la curs)
-Dedikodu ve yalan hiç sevmem.
(Glumele si minciunile nu-mi plac deloc)
-Sen bu konudan anlamazsın.
(Nu povestesti despre acest subiect)


Interogativ

-radacina verbala + sufixul aoristului + particula interogativa + sufix verbal personal

Exc: ps. a III-a pl. : rad. vb. + suf. vb. pers. + part. interog.

Ex:

-yazmak = a scrie
Ben yazar mıyım? = eu scriu?
Sen yazar mısın?
O yazar mı?
Biz yazar mıyız?
Siz yazar mısınız?
Onlar yazarlar mı?

-Hemen geliyorum, beni biraz bekler misin?
(Vin imediat, ma astepti putin?)
-Benimle dans eder misin?
(Dansezi cu mine?)
-Bana biraz kendini anlatır mısın?
(Imi relatezi putin despre tine?)


Interogativ-negativ

-sufixul negatiei -maz /-mez + particula interog. + sufix vb. personal

Ex:

-yazmak = a scrie
Ben yazmaz mıyım? = Eu nu scriu?
Sen yazmaz mısın?
O yazmaz mı?
Biz yazmaz mıyız?
Siz yazmaz mısınız?
Onlar yazmazlar mı?

Obs: In limba turca colocviala la persoana I singular se foloseste: radacina verbala + sufix vb. personal + particula interog. : Ben yazmam mı? = Nu scriu?

-Onlar bu yemekten hoşlanmazlar mı?
(Lor nu le place aceasta mancare?)
-Ne kadar çok ağlıyor, bu çocuk hiç susmaz mı?
(Ce mult plange, acest copil nu tace deloc?)
-Neden susuyorsun, sen hiç konuşmaz mısın?
(De ce taci, nu vorbesti deloc?)


Pentru mai multe informatii accesati si acest articol in limba engleza sau in limba romana la corydalis.